Nghệ thuật tạo bố cục thủy sinh

BỐ CỤC & NGHỆ THUẬT

Nếu chúng ta nói một điều gì đó mang tính nghệ thuật thì nó rất mang tính cá nhân và chủ quan. Song, điều quan trọng nhất vẫn là sự truyền đạt của tác giả đến người xem, giúp họ nhận ra ý đồ của mình. Sự khác nhau về địa lý, thời gian, tôn giáo, văn hóa và cá tính … tất cả được thay đổi dưới nhiều góc độ kỹ thuật và truyền tải khác nhau. Chúng ta không nhất thiết cần có các quy luật được cho là đẹp hay không đẹp, hài hòa hay không hài hòa. Vẻ đẹp của một vật, một cảnh được đánh giá bởi mỗi người. Thường thì một vật hoặc một cảnh được nhiều người cho là đẹp thì nó sẽ trở thành đẹp. Tuy nghiên điều đó không phủ nhận giá trị của một tác phẩm. Bởi vì thời gian thay đổi, con người sẽ thay đổi và nét đẹp cũng thay đổi. Giống như các họa sĩ như Van Gogh, tác phẩm của ông không được đánh giá cao khi ông qua đời.

 

MỸ THUẬT & BỐ CỤC

 

Thiết kế bố cục thủy sinh khó hơn rất nhiều so với nghệ thuật cắm hoa. Nếu bạn là người có kinh nghiệm về mỹ thuật, bạn có rất nhiều lợi thế trong việc tạo bố cục. Tỷ lệ của kích thước, tỷ lệ vàng, phương pháp tạo chiều sâu, phối màu, tạo khoảng cách … rất đơn giản với bạn. Tuy nghiên, ngay cả khi bạn nắm vững các lý thuyết này cũng không chắc rằng bạn sẽ làm được những hồ đẹp. Ban đầu, có thể bạn bố trí hài hòa, nhưng thời gian trôi qua, cây cối phát triển, bạn lại không duy trì được nét đẹp đó. Cây cối có thể phát triển ngoài tầm kiểm soát không theo bố cục mong muốn. Do đó, bạn sẽ luôn thay đổi bố cục trong thời gian ngăn. Vì vậy, vẽ đẹp & cây xanh tốt, trật tự là hai điều không thể tách rời nhau.

 

Nếu bạn không có kinh nghiệm về mỹ thuật, bạn có thể bắt đầu từng việc bắt chước các tác phẩm đẹp của người khác. Sách báo, internet và phương tiện truyền thông sẽ giúp bạn học hỏi nhiều hơn và đức kết kinh nghiệm nhiều hơn từ cách thiết kế bố cục của nghệ nhân. Song, một bể thủy sinh có sức sống của nó, nghệ thuật nằm ở chỗ cây cối sống và phát triển tốt. Cây thủy sinh có nhiều loại và có các đặc tính khác nhau, có cây thay đổi theo thời gian, có cây một thời gian sẽ thoái hóa và chết … việc duy trì bố cục thủy sinh là một thách thức không nhỏ.

 

CHUẨN BỊ BỐ CỤC THỦY SINH

 

Trước khi thiết kế bố cục, chúng ta nên lên kế hoạch trước. Chúng ta nên tìm hiểu sơ về các loại cây và các nhu cầu của cây. Cái chính là tìm hiểu về môi trường của nó. Không nên dùng các loại cây có điều kiện sống khác nhau trong cùng một bố cục.
Bạn nên tìm chủ đề cho bố cục của mình, sau đó tìm kiếm các vật liệu phù hợp cho bố cục đó. Có khi phải đi rất nhiều nơi, sẵn tiện du lịch luôn để tìm cho ra các vật liệu phù hợp. Tuy nhiên, sau khi có vật liệu, bạn sắp xếp chúng mà thấy không ổn thì không nên cố gắng. Một bố cục được cho là đẹp khi có điểm nhấn, nó có thể là một khúc gỗ, mõm đá, hoặc các loại cây màu sặc sỡ như màu đỏ. Nếu đạt được thì hồ của bạn trở nên hài hòa hơn. Tất cả mọi cái bạn làm là tạo được điểm nhấn và chiều sâu cho hồ.
Trong quá trình thiết kế, bạn nên tưởng tượng ra nhiều bố cục trước đó. Những bố cục này sẽ rất gần giống với các bố cục mà bạn đã thấy trước đó. Sau đó bạn bắt đầu thiết kế ý tưởng đó. Theo thời gian và kinh nghiệm, bạn sẽ phát triển nhanh chóng cảm giác đặt & sắp xếp các đối tượng trong hồ thủy sinh. Sau một thời gian nhất định, bạn có thể tự thiết kế ra bố cục của bạn với những loại đá, gỗ mà bạn thích.

 

LÀM THẾ NÀO ĐỂ PHÁT TRIỂN PHONG CÁCH RIÊNG TRONG THỦY SINH

 

Cách nhanh nhất để phát triển một phong cách riêng là học hỏi từ các nghệ sĩ nổi tiếng. Đây thường là cách tốt nhất cho những người mới bắt đầu. Có lẻ nó không tự tốt bằng cách bắt chước tác phẩm, nhưng đừng quên nghệ nhân Zang Da Qian cũng đã bắt đầu từ việc bắt chước người khác. Chẳng bao giờ có hai hồ thủy sinh giống hệt nhau hoàn toàn. Đối với những ai chưa có phong cách riêng, họ thường bắt chước người khác và nhận ra đâu là điều họ thích. Từ đó, họ dần dần hình thành phong cách riêng. Phong cách cần có thời gian để định hình và phát triển từ từ. Các phong cách không thể đánh đồng ngang bằng hoặc cái nào đẹp hơn cái nào.

 

 

CÁC YẾU TỐ CẦN THIẾT TẠO NÊN BỐ CỤC THỦY SINH

 

Bố cục của một bể thủy sinh mang trí tưởng tượng vô hạn trong một không gian hữu hạn. Lấy cảm hứng từ thiên nhiên cộng với tính cách của chủ nhân, bố cục được thiết kế trong một không gian giới hạn của hồ kính. Kích thước hồ kích khác nhau sẽ tạo nên nhiều khó khăn riêng. Bạn nên luyện kiên nhận, chịu đựng và chăm sóc chúng để vượt qua các khó khăn ấy. Đó là lý do vì sao thủy sinh thu hút rất nhiều người.

 

Thường thì chúng tôi làm một hồ thủy sinh chỉ dành cho việc thử nghiệm các vấn đề xảy ra trong lúc trồng thủy sinh. Điển hình như bùng phát tảo và rêu hại, chúng làm cho thực vật thủy sinh không thể thích nghi môi trường, cây cối không phát triển, héo úa và đổi màu … tất cả điều đó làm chúng ta dễ dàng đầu hàng hoặc từ bỏ mục tiêu ban đầu đề ra. Đó là minh chứng việc chúng ta chưa hiểu biết đầy đủ về cây thủy sinh. Nếu khắc phục được những vấn đề này sẽ giúp chúng ta đam mê và hứng thú hơn khi chơi thủy sinh. Vì vậy, một bố cục thủy sinh được cho là thành công không chỉ là bố cục đẹp và hài hòa, mà còn phải tồn tại lâu dài theo thời gian.

 

Ai cũng biết cây cố không chỉ đơn giản là trồng vào bể mà sẽ được chăm sóc cẩn thận. Muốn có một bố cục ổn định trong thời gian dài không thay đổi phải lưu ý nhiều chi tiết. Các loại cây khác nhau sẽ phát triển & cho kết quả khác nhau. Một bố cục quá ổn định trong thời gian dài cũng không hay, nó sẽ tạo cảm giác nhàm chán ngươ xem. Cây cối dưới sự thay đổi của ánh sáng, nhiệt độ, kích thước bể, phân bón & cách bảo quản sẽ phát triển và cho kết quả khác nhau. Đó là lý do vì sao thủy sinh hấp dẫn nhiều người.

 

Trong một bể thủy sinh, cây đóng vai trò chính và cá có vai trò phụ làm nổi bật hơn cho cây thủy sinh. Wayne Sham có nói : “Cá có thể chết, nhưng cây không thể héo”. Tôi nghĩ phải thêm vào đó là “vi sinh phải có mặt”. Đây là vấn đề được rất nhiều người chia sẻ.

 

Quá trình duy trì bể thủy sinh tốn thời gian hơn rất nhiều so với các loại hình nghệ thuật khác. Nếu là người ít có kinh nghiệm trong thủy sinh, bạn sẽ thay đổi các bố cục liên tục qua thời gian và kết quả là bố cục cuối cùng khác bố cục ban đầu rất nhiều. Nếu bố cục phát thảo không khác nhiều so với bố cục cuối cùng, có nghĩa là bạn đã tiến sát đến ranh giới của nghệ nhân về bố cục.

 

MỘT VÀI LỜI TƯ VẤN CHO NGƯỜI MỚI CHƠI THỦY SINH

 

Tại sao nhiều người mới lại không thể giữ bố cục của hồ trong thời gian dài ? Lý do chính là họ không hiểu hết về đặc tính của các loại cây. Họ chỉ đơn giản đi mua cây về rồi trồng vào hồ. Sau một thời gian, họ mới nhận ra một số cây trồng không tốt. Có nhiều người đã nản và bỏ cuộc với thủy sinh. Giai đoạn đầu, người mới thường không biết họ đang muốn gì. Nó giống như đưa cho bạn một mảnh giấy trắng và bảo bạn vẽ một bức tranh. Không chủ đề, không yêu cầu, trí tưởng tượng của bạn sẽ lung tung, không biết vẽ gì nếu như không đưa cho bạn một quyển tranh tham khảo. Đó là lý do tại sao người mới phải bắt đầu từ việc quan sát các tác phẩm của người khác. Nếu họ có điều kiện, nên tham dự các buổi triễn lãm để xem tận mắt.

 

Ngày nay, có rất nhiều trang web hình ảnh về bể thủy sinh. Những trang web sẽ giúp người mới rất nhiều trong việc thiết kế bố cục. Nó sẽ giúp người mới nhìn ra các kinh nghiệm và tránh bớt cái lỗi mắc phải. Các trang web có chất lượng khác nhau. Những cái nào trong có vẽ hợp với bạn, bạn cảm thấy đẹp, hài hòa nên lưu lại để sau này tham khảo.

 

Ngày nay, mặt dù thị trường đã phổ biến, vẫn không nhiều người chơi thủy sinh. Đa số đều chọn cá cảnh vì nhìn chung đòi hỏi ít công chăm sóc và dễ dàng hơn cho họ. Do đó, tỉ lệ thành công cũng chưa cao do cấy cối được chọn thiếu cẩn thận. Thậm chí nhiều người chơi thủy sinh nóng vội còn đổi bố cục cứ sau vài tuần. Hay những người khác không bao giờ tỉa cây hay thay nước. Nhiều người than phiền rằng họ thiếu thời gian chăm sóc bể và đó thường dẫn đến kết quả là hồ thủy sinh của họ luôn trong tình trạng rêu hại tràn lan. Một tác phẩm đẹp phụ thuộc rất nhiều vào thời gian và công sức bạn dành cho nó.

 

Một bố cục được cho là đẹp và thành công không phải là bố cục sắp xếp các cây & các vật liệu đẹp lúc ban đầu. Việc hiểu rõ các nhu cầu của mỗi cây, kết hợp việc cắt tỉa và vệ sinh hồ là chìa khóa then chốt để có một hồ đẹp. Một hồ thủy sinh đẹp đòi hỏi rất nhiều thời gian chăm sóc, đòi hỏi tính kiên nhẫn để vượt qua các khó khăn. Do đó, ai thiếu tính kiên trì và nhẫn nại không nên thử và nếu đã thử thì nên từ bỏ.

 

Hãy lắng nghe ý kiến của người khác và chọn lọc. Góp ý của người khác về bố cục chỉ đơn thuần là những gì họ biết và chẳng có gì hơn. Do đó, bạn nên lắng nghe một cách có chọn lọc từ ý kiến của họ. Không cần phải nóng giận khi nhận được các ý kiến trái ngược. Thông thường, một trong các kiến thức thuộc loại vô giá là chịu lắng nghe và chọn lọc những gì người khác nói. Đồng thời, những ý kiến đó có khi lại là sai và giúp bạn tránh được lỗi khi setup một bể mới. Ý kiến có thể là tốt hoặc không tốt.